ริดสีดวงทวาร
สาเหตุเกิดจากภาวะที่หลอดเลือดดำในบริเวณทวารหนักเกิดการปุกพอง (ขอด) เป็นหัว แล้วมีการปริแตกของผนังหลอดเลือดขณะเบ่งถ่ายอุจจาระ ทำให้มีเลือดออกเป็นครั้งคราวอาจพบเป็นเพียงหัวเดียว หรือหลายหัวก็ได้ ถ้าเกิดจากหลอดเลือดดำที่อยู่ใต้ผิวหนังตรงปากทวารหนัก เรียกว่า ริดสีดวงภายนอก (External hemorrhoid) ซึ่งอาจจะมองเห็นภายนอกได้ ถ้าเกิดจากหลอดเลือดดำที่อยู่ใต้เยื่อเมือกที่อยู่ลึกเข้าไปในทวารหนัก เรียกว่า ริดสีดวงภายใน (internal hemorrhoid) ซึ่งจะตรวจพบเมื่อใช้กล้องส่องตรวจ เหตุที่หลอดเลือดดำในบริเวณทวารหนักเกิดการปูดพองเป็นหัวเนื่องจากมีภาวะความดันโลหิตสูงในหลอดเลือดดำจากสาเหตุต่างๆ เช่น การนั่ง หรือยืนนานๆ การเบ่งถ่ายอุจจาระ (เช่น ท้องผูก ท้องเดินบ่อย) น้ำหนักมาก ภาวการณ์ตั้งครรภ์ ไอเรื้อรัง เป็นต้น นอกจากนี้ อาจพบว่าร่วมกับโรคในช่องท้อง เช่น ก้อนเนื้องอกในช่องท้อง มะเร็งสำไส้ใหญ่ ต่อมลูกหมากโต ตับแข็ง เป็นต้น ภาวะเหล่านี้อาจทำให้เกิดความดันสูงในหลอดเลือดดำจนกลายเป็นโรคริดสีดวงได้ อาการ ส่วนมากจะมีอาการเลือดออกจากทวารหนักเป็นเลือดแดงสดเกิดขึ้นขณะถ่านอุจจาระอาจสังเกตว่ามีเลือดเปื้อนกระดาษชำระหรือปนมากับอุจจาระหรือมีเลือดไหลเป็นหยดลงโถส้วม โดยไม่รู้สึกเจ็บปวดแต่อย่างใด บางรายอาจรู้สึกเจ็บที่ทวารหนักและถ่ายอุจจาระลำบาก บางรายอาจมีอาการคันก้น ถ้าริดสีดวงอักเสบหรือหลุดออกมาข้างนอกทำให้มีอาการปวดรุนแรงถึงกับนั่ง ยืน หรือ เดินไม่สะดวกและคลำได้ก้อนนุ่มๆ สีคล้ำๆที่ปาดทวารหนัก ถ้ามีเลือดออกมากหรือออกเรื้อรังเป็นแรมเดือน แรมปี อาจมีอาการซีด (หน้าซีด เปลือกตาและริมฝีปากซีด)
บทความโดย แผนกศัลยแพทย์ โรงพยาบาลราชเวช เชียงใหม่
